بسم الله الرحمن الرحیم

باطری

درس را با این جمله آغاز کردم: «بچه ها انواع باطری را نام ببرید!» عده ای با تعجب پرسیدند: «منظورتان چیست!؟ و اساساً این سوال چه ربطی به درس  اخلاق  دارد!؟ گفتم: «عجله نکنید فقط هرچه در مورد باطری می دانید بگویید تا روی تابلو بنویسم. در خصوص ربط این سوال و پاسخهای شما به درس بعداً توضیح خواهم داد».

یکی گفت: «باطری انواعی دارد: قلمی، متوسط، بزرگ، کتابی و ...» دیگری گفت: «انواع دیگری نیز دارد: کربنی، خورشیدی، اتمی ...» دانشجوی دیگر: «باطری های خشک ، اسیدی» و دیگری اضافه کرد: «قابل شارژ، غیرقابل شارژ و یکبار مصرف» و خلاصه حرفهای خوبی زده شد و من تمام آنها را روی تابلو نوشتم و بعد ادامه دادم: «بچه ها خوب به تمام آنچه می خواستم بگویم اشاره کردید و حالا نوبت من است که به وعده‌ی خود عمل نموده و ارتباط این سوال را با درس بگویم. همانطور که می دانید یک باطری اگر شارژ نشود دیگر قابل استفاده نیست، یکبار مصرف ها که وضعیتشان مشخص است حتی آنهایی هم که قابل شارژند اگر خالی شدند نیازمند به شارژ مجددند و آن چیزی که در همه‌ی باطری های شارژی مشترک است این است که برای شارژ مجدد باید به منبع تغذیه و شارژکننده ی خود متصل باشند؛ حال اتصال به خورشید باشد – درباطری های خورشیدی – یا اتصال به پریز برق و یا دینام ماشین و ... خوب بنظر شما منظور از طرح این مثال چه بود ؟».

یکی از بچه ها به شوخی گفت: «استاد یعنی الان که باطری موبایلم تموم شده اجازه بدید از کلاس برم بیرون و گوشی ام را به پریز برق وصل نمایم» خنده بچه ها و ...

یکی دیگر گفت: «شاید منظور شما این است که انسان عاقل باید مراقب باشد که تا باطری موبایلش خالی شد به شارژ آن اقدام کند تا در صورت ضرورت با مشکل مواجه نشود!؟»

دیگری نیز به شوخی گفت: «شاید منظورتان این است که باید حمام آفتاب بگیریم تا شِپشامون کشته شده و شارژ شویم».

و من ادامه دادم: «بله به تعبیری حرف من همین سخن دوستان است منتها با دقتی دیگر. من هم می گویم همانطور که باید به شارژ باطری و موبایل و دیگر وسایلمون توجه کنیم باید توجه داشته باشیم که انسان موجودی دو بعدی است و همان‌گونه که غذا می خوریم، می خوابیم، تلویزیون تماشا می کنیم، تفریح و ورزش را دوست داریم و ... خلاصه چنان‌که به نیازهای مادی خود توجه داریم و نمی گذاریم شارژ جسممون تموم بشه؛ باید به بُعد دیگر خود یعنی روح و نیازهای روحی خود نیز توجه کنیم. بدون شک اگر از هریک از شما بپرسند که روح مهمتر است یا جسم؟ در پاسخ می گویید: «روح» ولی در مقام عمل بیشترین توجه ما به امور مادی و نیازهای دنیوی خود است! و این حاکی از وجود یک اشتباه در انسان است؛ یعنی غفلت از «انسانیت خود» و از نیازهای مربوط به جنبه روحانی و معنوی خویش.

در این هنگام دانشجویی اجازه سخن گرفت و گفت: «استاد! یعنی شما می فرمایید تفریحات و شادی هایی که ما بدنبالش هستم ، توجه به نیازهای روحی انسان نیست؟!»

و من گفتم: «احسنت به نکته ی خوبی اشاره کردی خیلی از انسانها نیز با اعتقاد به این سخن شما، گمان می کنند که در حال پرورش بعد روحانی خویشند اما باید بگویم: نیازهای روحانی انسان در یک تقسیم بندی کلی خود دو نوعند: یک نوع آنها در ارتباط مستقیم و وثیق با جسم و نیازهای مادی و دنیوی انسان است مانند: خوابیدن و خیلی از تفریحات انسان؛ یعنی گرچه در آنها روح انسان متلذذ می گردد و گاه موجب آرامش های روحی انسان می شود ولی این توجهات منظور من نیست زیرا این توجهات معمولاً از سوی انسان ها اِعمال می شود و نیازی به تذکر نیست.

اما نوع دوم نیازهای روحی انسان، نیازهائیست که ارتباط اولیه آنها با مسایل فرادنیوی و آن جهانی است.  دقت کنید؛ نمی گویم «این نیازها به دنیای انسان کار نداشته و تأثیری در زندگی مادی او ندارد» خیر بلکه در عین تأثیر مستقیم بر زندگی انسان تأثیرات مستقیم بر روح انسان و تعالی او دارند.

متأسفانه این نیازها، بسیار مهجور قرار گرفته و به آنها توجه نمی شود و به اصطلاح شارژ باطری روح اکثر انسانهای امروزی خالی شده و چه بسا باطری آنها خراب نیز گردیده است.

یک دانشجو: «استاد اگر می شود با ذکر چند مثال منظور خود را بیان کنید» و من عرض کردم: «بله، حتماً، یکی از مهمترین این نیازها، نیاز انسان به «معنویت» است؛ انسان تهی از معنویت مانند باطری خالی از انرژی است؛ انسان هرروز نیازمند به شارژ این جنبه ی روحی خویش است و گرنه گرفتار غفلت ها، جهالت ها، پوچی و بی هدفی، خودخواهی ها و بسیاری از عوامل مخرب دیگر می شود که هریک می تواند ویران‌گر زندگی معنوی وحتی مادی او باشد.

نیاز انسان به دعا، مناجات با خالق و استمداد از او، نیاز انسان به «تذکر» و یادآوریِ «کیستی او؟»، «چرایی خلقت؟»، «هدف از گذران عمر و حضور در دنیا؟» و نیز دیگر عوامل و موانع رشد و سعادت معنوی چیزی نیست که بتوان از آن غفلت نمود.

انسان امروز، انسانی غرق در مادیات و لذایذ دنیوی است، انسانی کاملاً تک بعدی و به بیانی دیگر، «حیوانی انسان نما»! و چنین انسانی قطعاً همان انسان ایده آل و مطلوب نیست بلکه نهایتا ً«کاریکاتوری» از انسان است و ...

درهمین هنگام یکی از بچه ها میان حرفم پریده و گفت: «خوب؛ بنظر شما این انسان چگونه باید باطری خود را شارژ نماید؟»

و من ضمن تشکر از او گفتم: « شارژ هر باطری به تناسب خودش می باشد و اگر یادتان نرفته باشد عرض کردم هر باطری برای شارژ نیازمند اتصال به منبع شارژ خویش است.

باطری انسان نیز مستثنی از این قاعده نیست؛ انسان برای شارژ خویش باید دائماً در حال اتصال به دین ، معصومین علیهم السلام و آموزه های حیاتبخش آنها باشد و البته روشی که دین ارائه می کند بهره گیری از اموری مانند: تفکر، ذکر، تعلیم و تعلم، توجه به عمل صالح، نماز، دعا و اموری از این قبیل است.

انسانی که دین معرفی می کند: انسانی عاقل، هدفمند، تلاشگر، روبه تعالی، در حال مجاهده، داری همه ی فضایل اخلاقی و فاقد همه رذایل اخلاقی است.

از این رو تنها یک انسان مومن است که همیشه در مسیر ذکر شده گام برداشته و بدین گونه دائماً در حال شارژ خویش است.

و تاکید می کنم برای تحصیل این مقصد، ارتباط دائمی با مجالس وعظ و اندرز، مطالعه کتابهای مفید، مطالعه قرآن و تدبردر آن و توجه دائم به «هدف زندگی» می تواند به مثابه شارژ انسان عمل نموده و از سولفاته شدن باطری  روح انسان جلوگیری بعمل آورد.

والسلام-  التماس دعا